We hebben de 8 MOV-meisjes aan St. Mary’s Girls High School en Isiolo Girls Highschool bezocht. Op een enkele uitzondering na zijn de resultaten voldoende tot uitstekend en er zijn nieuwe afspraken gemaakt over het afronden van deze middelbare-schoolopleidingen en een mogelijk vervolg aan HBO of universiteit. Momenteel volgen 16 meiden een HBO- of universitaire opleiding en nemen ruim 30 oud MOV-studenten deel aan onze werkprojecten. Een bijzonder feestelijke ontmoeting met circa 30 afgestudeerde MOV-vrouwen, werkzaam bij de politie, de overheid, op school, in ziekenhuizen of als zelfstandig ondernemer, heeft ertoe geleid dat deze alumni zich als groep meer gaan inspannen om meer meisjes onderwijskansen te bieden. De eerste concrete stappen zijn al gezet. Steeds meer MOV-vrouwen betalen ook mee aan de opleiding van zussen, nichtjes of familieleden. We hebben diverse jonge MOV-vrouwen bezocht op hun werkplek, o.a. op scholen, ziekenhuizen en provinciale overheid en er zijn gesprekken geweest met vele dankbare ouders. Er is overleg geweest met de schooldirecties en docenten zodat de meisjes zo effectief mogelijke studieondersteuning en waar mogelijk persoonlijke begeleiding krijgen. We willen de slaagkans uiteraard zo groot mogelijk maken. We hebben contact gelegd met de lagere school Gafarsa Primary, waar een oud MOV-meisje inmiddels directeur is. Mogelijk komen volgend jaar meisjes van deze school die in aanmerking komen voor ons programma. Verder hebben we passend speelgoed gebracht naar scholen in Merti en Isiolo voor dove kinderen en kinderen met een verstandelijke beperking.

De MOV heeft zich altijd gericht op middelbaar onderwijs, gevolgd door HBO en/of universiteit. Nieuw is dat we nu ook relatief korte MBO-opleidingen gaan steunen, bedoeld voor meisjes die liever een korte vakopleiding volgen. Daarom hebben we contacten opgebouwd met het St. Joseph Polytech Institute in Isiolo en het Merti Technical College in Merti. Meisjes kunnen daar een uitgebreid scala aan beroepsopleidingen volgen – van timmervrouw tot softwareontwikkelaar – en er zijn vanwege de grote afstanden ook boardingfaciliteiten.
Samen met de Isiolo Conservationist Trust dragen we ook bij aan vergroening en zelfredzaamheid van de scholen. Er zijn vele bomen geplant en initiatieven genomen zodat de scholen zelf meer groente en fruit kunnen verbouwen – de overheidsbijdrage aan de scholen is verder verslechterd en betreft in het beste geval alleen rijst en bonen. Ook steunen we een school in Kinna om een eigen kas (je) te bouwen. Vergroening en verduurzaming krijgt geleidelijk ook in het onderwijsprogramma meer aandacht, en de leerlingen worden gestimuleerd om zich meer in te zetten.
Van de Nederlandse Hofsteestichting, Stichting Spykman en advocatenkantoor Evers Soerjatin hebben we gelukkig bijdragen ontvangen om meisjes onderwijskansen te bieden.

We hebben alle door de MOV gesteunde werkprojecten bezocht in o.a. Isiolo, Kombola, Gafarsa, Merti, Malkadaka en Biliquo. De impact van de ondersteuning door MOV verschilt uiteraard per groep. Bij de meeste groepen is sprake van lichte tot grote verbetering. Met waterpompen, leidingen, zaden, landbouwgereedschap en trainingen kunnen vaker grotere oogsten worden gerealiseerd. Dat betekent: meer inkomsten, meer geld om bijvoorbeeld tijdelijk aan elkaar te lenen of het schoolgeld voor de kinderen te betalen. Sommige projecten blijken zo succesvol dat ze steeds meer mensen aantrekken. Op zichzelf goed nieuws, al is wel steun nodig bij de verdere schaalvergroting. Voorlopig zullen we het aantal projecten niet verhogen.

De grote, wijdverspreide armoede en de aanhoudende klimaatproblemen blijven een forse tol eisen; tegelijk zien we dat de groepen geleidelijk weerbaarder worden en de toekomst met meer vertrouwen tegemoet zien. Net als bij het onderwijs blijkt de overheid voor boeren en kleine bedrijfjes nauwelijks van betekenis. Er worden grootschalige infrastructuurprojecten uitgevoerd, zoals de aanleg van wegen, maar er is geen steun die de burger direct in zijn of haar portemonnee merkt.
Niet alles gaat goed. Een kippengroep presteerde zo slecht dat besloten is tot opheffing van die groep en integratie met een landbouwgroep dicht in de buurt. Een bijengroep heeft de activiteiten moeten staken; de korven worden overgebracht naar een landbouwgroep, die de bijen ook inzet als afschrikking tegen olifanten. Helaas vindt er af en toe ook diefstal plaats. Sommige net gestarte groepen moeten werk maken van meer cohesie en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ook hebben nog niet alle groepen hun overheidsregistratie (CBO) op orde. Onze lokale ‘golden lady’ Hilda Kathure zal de komende maanden vaker in het gebied aanwezig zijn om indien nodig meer steun te bieden. Over het geheel genomen is zo’n 80% van de groepen goed op weg.

Naast een bezoek aan de Nederlandse ambassade in Nairobi hebben we diverse bedrijven en organisaties bezocht om de werkgelegenheidskansen voor meisjes te versterken, maar ook om bijvoorbeeld boeren te ondersteunen. We zijn ingestapt bij een lopend programma van Cordaid om met behulp van krekelfarming de voerkosten voor vee en kippen te verlagen. Ook lopen er projecten met larven van zwarte soldaatvliegen en ontkiemende tarwe (SNV) die als gezonde diervoeding kunnen worden ingezet. Een van de MOV-afgestudeerden vervult daarin een belangrijke rol. Deze nieuwe technieken zijn duurzaam, de voeding bevat veel proteïne en is een goed alternatief voor de almaar stijgende veevoederprijzen. Tijdens onze bezoeken hebben we deze nieuwe methodes gepresenteerd; diverse groepen gaan ermee experimenteren en Cordaid gaat enkele groepen trainen.

Solar Sister is een van origine Amerikaanse organisatie die vrouwen stimuleert tot zelfstandig ondernemerschap in verlichting op basis van zonne-energie en zogenaamde djikko’s – duurzame kooktoestellen als alternatief voor bestaande kooktoestellen die sterk verontreinigend zijn en slecht voor de gezondheid. Vooral in de buitengebieden wordt meestal in een hut op een houtvuur gekookt. We hebben met Solar Sister een samenwerking afgesloten en een bedrijfsvertegenwoordiger is met ons meegereisd naar diverse dorpen. Vijf vrouwen zijn inmiddels zelfstandig Solar Sister geworden en ze gaan zich inspannen om voor hun groep inkomen te krijgen uit de verkoop van nieuwe djikkos’en zonneverlichting. We hebben een bescheiden fonds opgezet om deze Solar Sisters een goede start te kunnen geven.

Verder hebben we kennis gemaakt met Mr. Green Africa – een organisatie die afvalplastic verzamelt (de vervuiling is op een aantal plekken erg groot) en vrouwen kansen biedt om een eigen inkomen op te bouwen. In Nairobi zijn momenteel zo’n 230 vrouwen actief voor Mr. Green, die ook training en andere faciliteiten krijgen van het bedrijf. Ons voornemen is om uit te zoeken of we in Isiolo een dochterbedrijf kunnen opzetten, of op z’n minst een recyclingactiviteit door MOV-vrouwen bestuurd, en waar ook de gemeenschap van kan profiteren. Ofwel door wat inkomen te verwerven, ofwel door het verbeteren van de leefomgeving door dorpen van het plasticafval te bevrijden. Deze plannen worden in de komende maanden verder uitgewerkt en we gaan op zoek naar een organisatie die steun kan bieden.
Tenslotte hebben we de banden weer aangehaald met MID-P, een NGO in Isiolo die zich o.a. inspant voor jonge vrouwen en weeskinderen en waar we in het verleden ook al mee samenwerkten.

We hebben alle door de MOV gesteunde werkprojecten bezocht in o.a. Isiolo, Kombola, Gafarsa, Merti, Malkadaka en Biliquo. De impact van de ondersteuning door MOV verschilt uiteraard per groep. Bij de meeste groepen is sprake van lichte tot grote verbetering. Met waterpompen, leidingen, zaden, landbouwgereedschap en trainingen kunnen vaker grotere oogsten worden gerealiseerd. Dat betekent: meer inkomsten, meer geld om bijvoorbeeld tijdelijk aan elkaar te lenen of het schoolgeld voor de kinderen te betalen. Sommige projecten blijken zo succesvol dat ze steeds meer mensen aantrekken. Op zichzelf goed nieuws, al is wel steun nodig bij de verdere schaalvergroting. Voorlopig zullen we het aantal projecten niet verhogen.
We zeiden het al: Er blijft veel te doen. We willen meer meisjes naar school krijgen. Er zijn meisjes waarvan de ouders het schoolgeld niet meer kunnen betalen, en ze dreigen van school te worden verwijderd. We doen een beroep op u om dat te helpen voorkomen. Regelmatig is er niet genoeg te eten. We willen scholen dan ook steunen om zelf groentes en dergelijke te verbouwen, want de overheid doet het niet. Ook de MOV-meiden aan de universiteiten blijken uit geldgebrek regelmatig een lunch of het warme eten over te slaan. En de boeren vragen om zaden, wateropslagtanks en materialen. We krijgen ook veel verzoeken waar we niet op in gaan, maar voor deze zaken vragen we uw aanhoudende steun. Misschien kent u partijen die kunnen helpen? Laat het ons weten.

Als het werkbezoek ons één ding heeft geleerd, is het wel dat de impact van onderwijs op de verbetering van levens erg groot is, en dat onze sponsors een enorm belangrijke bijdrage leveren. De positieve invloed van onderwijs valt eigenlijk niet te overschatten. Wij hebben in onze vele gesprekken met de meisjes, de ouders, de scholen, de boeren, de bedrijfseigenaren en anderen er ook steeds op gewezen welke cruciale bijdrage onze circa 150 trouwe sponsors leveren. Iedereen was diep onder de indruk en heeft met veel enthousiasme hun dankbaarheid luid en duidelijk aan ons laten weten. Wij willen dat bij deze nog eens benadrukken: Uw bijdrage is voor veel mensen van heel grote waarde!

Galatoma! (‘Dankjewel!’ in het Borana…)
Stichting MOV;
Greet de Bruijn Carla van Thiel-Mutsaerts
Hélène Vereijken
Emile Asselbergs
Don Croonenberg
Hilda Kathure, Nairobi
Issa Boru, Isiolo